Amortyzacja podatkowa

Zasady amortyzacji są odmiennie regulowane przez ustawę o rachunkowości i ustawy o podatku dochodowym. Konsekwencją tego może być konieczność prowadzenia przez firmy podwójnej ewidencji w zakresie amortyzacji, tj. odrębnie do celów księgowych i podatkowych. Wynika to wprost z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (updop) oraz art. 22n ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (updof).

Termin rozpoczęcia amortyzacji

Rozpoczęcie amortyzacji według ustawy podatkowej (art. 16h ust. 1 updop, art. 22h ust. 1 updof) odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji.

Według art. 16f ust. 3 updop, art. 22f ust. 3 updof moment dokonania odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych poniżej 3500 zł może zacząć się w miesiącu oddania środka trwałego do używania (amortyzacja jednorazowa) lub w miesiącu następnym po miesiącu oddania środka trwałego do używania (amortyzacja jednorazowa i amortyzacja rozłożona w czasie).

Zaniechanie naliczania amortyzacji

Ustawy podatkowe zezwalają (przejściowo) na zaniechanie naliczania amortyzacji np. w przypadku zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej (art. 16c pkt 5 updop i art. 22c ust. 5 updof).

Amortyzacja środków używanych sezonowo

Zgodnie z art. 16h ust. 1 pkt 3 updop oraz art. 22h ust. 1 pkt 3 updof, odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od używanych sezonowo środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w okresie ich wykorzystywania; w tym przypadku wysokość odpisu miesięcznego ustala się przez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez liczbę miesięcy w sezonie albo przez 12 miesięcy w roku.

Metody amortyzacji

Ustawy podatkowe dopuszczają następujące metody:

• metodę liniową (art. 16i, 16j updop, art. 22i, 22j updof),

• metodę degresywną (art. 16k ust. 1 updop, art. 22k ust. 1 updof),

• jednorazową amortyzację (art. 16k ust. 7–13 updop, art. 22k ust. 7–13 updof).

Zgodnie z art. 16h ust. 2 updop, art. 22h ust. 2 updof wybrana przez podatnika metoda amortyzacji nie może być zmieniana w trakcie używania środka trwałego lub wartości niematerialnych i prawnych.

Stawki amortyzacji

Ustawy podatkowe ściśle wyznaczają okres amortyzacji środków trwałych poprzez wskazanie stawek maksymalnych dla poszczególnych grup środków trwałych. Przy naliczaniu podatkowej amortyzacji środków trwałych ważna jest prawidłowa ich klasyfikacja. Stawki amortyzacyjne wynikają z wykazu stawek amortyzacyjnych będących załącznikami do ustaw podatkowych, natomiast symbol KŚT znajduje się w rozporządzeniu Rady Ministrów z 30 grudnia 1999 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT).